حتما شما هم با پرسش هایی درباره علت احکام مواجه شده اید و چه بسا خودتان نیز در ذهنتان اینگونه سوالات نقش بسته است . سوالاتی از قبیل چرا روزه واجب است ؟ یا چرا نماز صبح دو رکعت است اما نماز ظهر چهار رکعت ؟ یا مثلا ما که حمام رفتیم و تمیز هستیم وضو دیگر برای چیست ؟ و از این قبیل سوالات...
وقتی که یک نگاه کلی به علت احکام می اندازیم متوجه می شویم همه آنها از این لحاظ که علتشان معلوم است یا خیر یکسان نیستند و به چند قسم تقسیم می شوند :
1- برخی از احکام از همان ابتدای بعثت ، فلسفه آنها بر همه آشکار بود و الان هم کسی از آنها سوال نمی کند مثل حرام بودن دروغ ، خیانت ، قتل
2- احکامی که فلسفه آنها بر اکثر مردم و حتی دانشمندان هم پوشیده بوده اما توسط قرآن و اهل بیت بیان شده است مثل روزه (که قرآن درباره حکمت اصلی آن فرموده "برای اینکه باتقوا شوید" و اهل بیت هم فواید و حکمت های زیادی برای روزه بیان کرده اند.
3- احکامی که در ابتدا علتشان روشن نبود اما با گذشت زمان و پیشرفت بشر پرده از اسرار آنها برداشته شد مثل حرام بودن مشروبات الکلی
4- یک دسته احکام هم نه از آغاز فلسفه آنها معلوم بوده است و نه در روایات اهل بیت علیهم السلام فلسفه آنها بیان شده است مثل تعداد رکعات نماز ، نحوه وضو گرفتن و ...
نکته مهم دیگر در فلسفه احکام این است که ما چه علت یک حکم را بدانیم و چه ندانیم باید به قصد عبودیت و بندگی خدا و امتثال امر او ، اوامر او را اتیان کنیم و مثلا اگر روزه بگیریم چون از نظر پزشکی ثابت شده چه فواید زیادی برای معده انسان دارد ! این روزه مورد پذیرش درگاه الهی واقع نمی شود.
موضوع مطلب :